DELOS

DELOS

Ins. maris Aegaei, Cycladum omnium clarissima, in quâ Latona Apollinem ac Dianam dicitur enixa, unde Diis illis sacrata putatur, tantumque religionis ei semper fuit, ut ne Persae quidem, quevum bellum toti Graeciae, Diis hominibusque indixissent, et mille numero navium classem ad Delum

appulissent, quicquam conarentur aut violare, aut attingere. Virg: Aen. l. 3. v. 73. et seqq.

Sacra mari colitur medio gratissima tellus

Nereidum matri, et Neptuno Aegaeo:

Quam pius arcitenens, oras et litora circum

Errantem, Gyaro celsâ Myconoque revinxit,

Stat. l. 3. theb. v. 438.

------ Ipsa tua Mycono, Gyaroque revelli

Dele, times, magnique fidem testaris alumni.

Iustin. l. 3. c. 6. Totius Graeciae emporium erat et aerarium Graecorum. Ibiopp. praecipuum Delos, postea novae Athenae Hadrianae. Nunc Sdilles. Dicta ἀπὸ τȏυ δὴλου, quod cum antea mari tecta esset, latonae locum ad pariendum quaerenti, repente se ostenderit: Prius Ortygia dicebatur, Asteria, Cynthia, Lagia, Chlamydia, Gynethus, et Pyrpile, ab igne ibi primum reperto. Virg. l. 3. Georg. v. 6.

Cui non dictus Hylas puer et Latonia Delos?

Haec insula olim per mare vagabatur. Ovid. Met. l. 5. v. 334.

------ Quam vix erratica Delos

Errantem accepit, tunc cum levis insula nabat.

Stat.

------ Nec instabili famâ super abere Delo.

Claudianus, d. R. Proserp. Carm. 35. v. 34.

------ Motoque in stamine Delos

Errat, et aurato trahitur circumfius Ponto.

Hinc a Callimacho Πλαγκτὴ dicitur, et a Virgilio errans. Aristid: etiam oratione in Asclepiadas Δῆλον φερομὲνην dixit. Plin l. 4. c. 12. Ipsaque longe clarissima Cycladum media, templo Apollinis, et mercatu celebrata, Delos: quae diu fluctuata, ut proditur, sola motum terrae non sensit ad M. Varronis aetatem. Adi Strab. qui l. 10. eadem narrat ex Pind. Edidisse hîc Oracula Apollinem sex mensibus aestivis ferunt, Pataram Lyciae urbem sex hibernis reliquis se contulisse: Hinc Virg. Aen. l. 4. v. 143.

Qualis ubi hibernam Lyciam, etc.

Postea vero immota facta est, et a Virg. sic dicta. Hinc Herod. in Erato, tale oraculum narrat:

Κινήσω καὶ Δῆλον ἀκίνη τὸν πεῤ ἐοῦςαν.

Concutiam et Delum, quamvis immobilis haec sit.

Proinde Callimach. in Hymno ad Delum, eam vocat ἀτροπον immutabilem, i. e. ἀκίνητον καὶ ἄσειςτον, inquit Scholiast. qui addit: Καὶ Θουκυδίδης σει???μὸν γενόμενον μέγαν βουλόμενος ἐξηγήςαςθαι, φηςὶν, ὅτι τοςοῦτον ἦν μέγας, ὥςτε την` Δῆλον σειςθῆναι. In ea canem nullum alete, aut cadaver sepelire licuit, postquam Athenienses eâ potiti, Thucyd. l. 3. Strab. l. 10. Plin. l. 4. c. 12. Inopus fons sunt verba plerique eodem quo Nilus modo, ac pariter cum eo decrescit, augeturque. Plin. 1. 2. c. 103. Nic. Lloydius. Hodie Sdille haec Insi dicitur, neque quidquam habet celebre, praeter nomen. Videturque nunc gemina, ob Rheniam, in qua olim cadavera sepulta, ei coniunctam; et Pars, quae olim Rhema erat, Fermene vocatur ab indigenis. Parvi circuitus est, sub Turcis, 60. mill. ab Euboea Ins. in Ort. Fere deserta, Baudr. Ind. Delius, et Delia, Apollinis ac Dianae epitheta. Item Deliacus, ut vasa Deliaca, de quibus Plin. l. 34. c. 2. Deliaci autem Iuppiter in Capitolio in Iovis Tonantis aede et Cic. pro Rosc. Amer. Delius, inquit Bochart. factum ex daal, quomodo Belus ex Baal. Syris autem daal est timor, deinde Deus qui timetur, iuxta illud, Petron. in fragm. p. 347. Edit. Boschii.

Primus in orbe Deos fecit timor.

Et hoc ob Apollinem ac Dianam, quorum natalibus erat celebris. Idem Lloyd. Addo quod hodie docente Sponio. Dili Graecis, in numero plurativo, eo quod hoc nomine etiam Rheniam Ins. comprehendant, quae procul aspectantibus cum Delo eadem esse Insula videtur. Interim cum separatim de alterutra loquuntur, hanc magnam Delon, (non Fermene, quod nomen est Ins. Thermiae 30. mill. inde distantis) illam parvam appellant. Est autem haec Insula deserta hodie, et, quia sub ruderibus tota iacet, penirus inculta, leporum saltem cuniculorumqueve, copiâ abundans, unde Lagiae nomen inter alia Insulae tributum diximus. Cortunices vero, unde et Ortygia illa quondam, nullae ibi hodie, nec palmeta ulla, quibus olim nobilem fuisse, Herod. tradit. Lentiscum solum fert, quae mastichem stillat. Porro hodieque ibi visuntur plurima Antiquitatis λείψανα; Gymnasii sc. rudera. cuius memoriam servant duae Inscriptiones, quarum una Mithridati Evergetae, altera Mithridati Eupatori, Ponti Regibus, dedicata est, unde piratae Christiani Insulam Scholas etiamnum nominant. Porro Naumachiae ibi Theatrique reliquiae: et truncus Apollo, e marmore, humi prostratus, cuius quod restat, colosseam idoli magnitudinem testatur; haud procul Centauri Nessi, Deianirae raptoris, et quatuor itidem ex marmore leonum, quaedam supersunt, qui, utpote Apollini sacri, ornatui Templi inservisse videntur. Imo vett. in hac Ins. marmorum (quae omnia ex Ins. Paro petita) tanta strages, ut sub iis tota velut sepulta lateat. Sub monte Cyntho, qui exiguus est, Deli urbis vestigia supersunt, ubi Inscr. votum factum Serapidi, Osiridi, Anubi, et Harpocrati, quibus forte ibi loci aedes olim sacra, continens; Dianae vero, quae alterum fuit Numen, iuxta Apollinem fratrem, hîc cultum, nihil plane restat, ut videre est apud Iac. Spon. Itiner. Graeciae Part. I. p. 172.